Một số giải pháp tổ chức sản xuất trồng trọt vụ Xuân năm 2024 (ĐA tổ chức sản xuất trồng trọt vụ Xuân năm 2024 – SNN)

1. Bố trí thời vụ và cơ cấu giống

* Đối với Cây lúa

a. Thời vụ: Vụ Xuân phải đảm bảo lúa trỗ an toàn, khung thời vụ bố trí cho vụ Xuân chính vụ như sau: Đại trà diện tích gieo mạ từ 01 - 15/01/2024 (từ 20/11/2023 ÂL đến 05/12/2023 ÂL); cấy sau khi mạ 20 ngày tuổi (mạ có 2,5 – 3,0 lá thật).
- Phải căn cứ thời gian sinh trưởng của các giống để bố trí lịch gieo mạ phù hợp để lúa tập trung trỗ từ 20/4 - 30/4/2024.
- Đối với những vùng có tập quán gieo thẳng thì bố trí gieo muộn hơn từ 5 - 7 ngày so với lịch gieo mạ đối với khung thời vụ nêu trên.

Lưu ý:
- Tập trung chỉ đạo gieo mạ có che phủ nilon 100% diện tích để chống rét, chống chuột đồng thời chống rầy lưng trắng xâm nhập truyền bệnh lùn sọc đen. Trong thời gian rét đậm, rét hại không bón thúc đạm cho mạ, hạn chế tối đa việc gieo thẳng lúa để hạn chế lúa chết rét.
- Cấy mạ đúng tuổi (đủ số lá quy định) và dừng gieo cấy vào những ngày có nhiệt độ thấp dưới 15oC (rét đậm, rét hại).
- Tuân thủ nghiêm túc lịch thời vụ để lúa trỗ an toàn, không gặp rét.

b. Cơ cấu giống

- Chỉ đưa vào cơ cấu các giống lúa đã được công nhận chính thức, công nhận lưu hành và làm mô hình có kết quả tốt tại Nghệ An. Đưa nhanh các giống lúa vừa có năng suất cao, vừa có chất lượng gạo khá trở lên; ưu tiên phát triển mở rộng diện tích các giống lúa chất lượng cao làm hàng hóa để nâng cao hiệu quả sản xuất.                  
- Mỗi địa phương nên chọn 03 - 05 giống lúa lai và 03 - 05 giống lúa thuần chủ lực; Mỗi xã chỉ nên chọn tối đa 3 giống (trừ những vùng đặc thù). Trên cùng một xứ đồng chỉ gieo cấy 01 hoặc 02 giống lúa có thời gian sinh trưởng tương đương nhau và phải cấy xong trong vòng 2 - 3 ngày để thực hiện tốt các yêu cầu chăm sóc, quản lý sâu bệnh hại.
- Đối với những giống có năng suất cao, gạo chất lượng, dễ nhiễm sâu bệnh và mẫn cảm với thời tiết, cần có giải pháp kỹ thuật đồng bộ để đảm bảo an toàn sản xuất.

- Cơ cấu các giống lúa vụ Xuân 2024 với các giống chủ lực sau:
* Giống lúa thuần: VNR 20, TBR 225, Bắc Thịnh, Thiên ưu 8, ADI 168, HD11, LTH31.

* Giống lúa lai: Thái xuyên 111, Phú ưu 978, VT 404, Long hương 8117, VT868.
Ngoài các giống lúa nêu trên, tùy điều kiện đặc thù của từng địa phương, từng tiểu vùng sinh thái, UBND các huyện, thành, thị có thể lựa chọn đưa vào cơ cấu các giống lúa có trong.

* Đối với Cây ngô

- Tập trung gieo từ 04/02 đến 28/02/2024.

- Căn cứ vào đặc điểm tình hình, chân đất, thời gian sinh trưởng, mục đích sử dụng, khả năng thâm canh của địa phương để lựa chọn các giống ngô phù hợp.

- Mỗi địa phương lựa chọn cơ cấu không quá 03-05 giống ngô lai và 02 giống ngô nếp, ưu tiên sử dụng các giống có tiềm năng năng suất cao, chất lượng tốt, khả năng chống chịu tốt với sâu bệnh, nhất là sâu keo mùa thu, với các giống chủ lực sau: DK6919s, NK7328, CP 511, NK66Bt/GT, LVN14, MX10, HN 68,… Ngoài các giống trên có thể lựa chọn các giống ngô có trong phụ lục 03.

* Đối với Cây lạc:

- Tranh thủ đất đủ ẩm, trời ấm và tiến hành gieo từ 25/01/2024, kết thúc gieo trước ngày 25/2/2024. Riêng các vùng trung du, miền núi, vùng đất cao dễ gặp hạn sớm phải gieo trồng sớm hơn để đề phòng gặp nắng hạn cuối vụ.

- Sử dụng các giống Sen Nghệ An (75/23), L14, L23, L26, TB25, L20,
TK 10, 20.

* Đối với Rau các loại: Tranh thủ gieo trồng khi có quỹ đất và điều kiện thời tiết thuận lợi. Có thể sử dụng các giống rau như:
+ Rau cải: Cải ngọt, cải bẹ dưa, cải bẹ mào gà, cải bó xôi, cải ngồng,...
+ Bí xanh: Bí xanh số 1, Nova 209, An Điền 686,...

+ Dưa chuột: PC4, PN- 636, VL-639, Kichi 207,…
+ Mướp ngọt: Hương Việt, Thanh Hoa,…
+ Mướp đắng: Hạt giống lai F1 Palee, Trái Xanh F1 TV-208, …
+ Dưa hấu: Super Hoàn Châu, Super Man, Phù Đổng, Trang Nông 1096, AD779, VT448,…

*  Cây mía nguyên liệu:

- Có thể trồng từ tháng 11 năm nay đến hết tháng 3 năm sau, nhưng thời vụ tốt nhất là từ 01/2 đến 15/3/2024.
- Sử dụng các giống như:  KK3, LK9211, QĐ159, …

* Cây sắn nguyên liệu: Gieo trồng từ tháng 1 đến ngày 15/3/2024. Có thể sử dụng các giống như: KM94, KM140,…

2. Về phân bón

- Bón đủ liều lượng, đúng loại và thời điểm cho từng loại cây trồng, đất, mùa vụ và cân đối. Phối hợp với các tổ chức, cá nhân hoạt động trong lĩnh vực phân bón để đẩy mạnh phát triển và sử dụng phân bón hữu cơ, xây dựng mô hình sản xuất.

- Tăng cường tập huấn, tuyên truyền, phổ biến, hướng dẫn người dân chuyển dần sang sử dụng các loại phân bón hữu cơ, phân bón sinh học, thực hiện ủ phân hữu cơ bằng phế phụ phẩm nông nghiệp kết hợp với các chế phẩm sinh học nhằm hạn chế việc lạm dụng phân bón hóa học, tăng khả năng chống chịu cho cây, giúp cải tạo tính chất đất, giảm chi phí đầu vào, đảm bảo an toàn với môi trường, vật nuôi và sức khỏe con người.

3. Công tác Bảo vệ thực vật

- Tăng cường chỉ đạo thực hiện công tác điều tra phát hiện, dự tính dự báo, kiểm tra, giám sát công tác phòng trừ sinh vật gây hại cây trồng. Đẩy mạnh áp dụng các tiến bộ kỹ thuật trong sản xuất và phòng chống sinh vật gây hại như: Chương trình Quản lý dịch hại tổng hợp (IPM), ba giảm ba tăng, SRI, canh tác thích ứng với biến đổi khí hậu, ...
- Tập trung hướng dẫn quản lý hiệu quả đối với cỏ dại, ốc bươu vàng và chuột ngay từ đầu vụ. Theo dõi chặt chẽ diễn biến điều kiện thời tiết ở các giai đoạn sinh trưởng phát triển của cây trồng, diễn biến phát sinh dịch chính trên đồng ruộng như: bệnh đạo ôn lá, đạo ôn cổ bông, bệnh lem lép hạt, bạc lá vi khuẩn, nhện gié, rầy, sâu cuốn lá nhỏ,.... hại lúa, sâu keo mùa thu hại ngô, để chủ động áp dụng biện pháp phòng trừ kịp thời, hiệu quả.

4. Công tác thuỷ lợi

Xây dựng sớm phương án cấp nước phục vụ sản xuất vụ Xuân năm 2024; Đẩy nhanh tiến độ các công trình thủy lợi đang thi công, kịp thời tu sửa kênh mương, công trình, thiết bị cơ điện, nạo vét kênh dẫn, bể hút các trạm bơm, đảm bảo 100% công trình sẵn sàng vận hành phục vụ sản xuất. Tập trung nạo vét, thông thoát hệ thống kênh tiêu bị bồi lấp, ách tắc, đảm bảo tiêu thoát nước khi có mưa, lũ. Chủ động trữ nước trong nội đồng khi có thông tin thời tiết bất lợi về nguồn nước. Tổ chức quản lý vận hành các hệ thống và các công trình thuỷ lợi phù hợp, hiệu quả; áp dụng phương pháp tưới Nông - Lộ - Phơi và ưu tiên tưới vào thời kỳ lúa làm đòng - trỗ bông. Có phương án chủ động đối phó khi hạn hán xẩy ra (nhất là vùng cuối kênh, vùng bán sơn địa và vùng miền núi).

5. Vệ sinh đồng ruộng, làm đất

- Làm tốt công tác vệ sinh đồng ruộng bằng cách cắt sạch cỏ bờ, tàn dư cây trồng; đẩy nhanh tiến độ cày lật đất trên diện tích không trồng cây vụ Đông, phơi ải nhằm tăng độ tơi xốp cho đất, tiêu diệt mầm mống sâu bệnh hại và cây lúa cỏ đã mọc trên ruộng; sử dụng vôi bột để khử chua và hạn chế nấm bệnh trên đồng ruộng; tăng cường công tác làm thủy lợi nội đồng, khơi thông dòng chảy, tổ chức diệt chuột.
- Với các chân ruộng thuộc nhóm đất thịt, không nhiễm phèn mặn việc làm đất có thể phơi ải kiệt. Đối với những chân thấp trũng chua phèn thực hiện "tiền ải non, hậu dầm ngấu".

6. Về ứng dụng các tiến bộ KHCN; nhân rộng các mô hình an toàn theo tiêu chuẩn VietGAP, hữu cơ

- Đẩy mạnh việc ứng dụng các tiến bộ khoa học kỹ thuật, KHCN, cơ giới hóa trong sản xuất và các quy trình sản xuất rau, củ, quả, chè,... an toàn theo tiêu chuẩnVietGAP, hữu cơ. Mở rộng diện tích cấy lúa bằng máy để giải quyết vấn đề già hóa lao động trong sản xuất nông nghiệp.

- Duy trì, phát triển các diện tích rau củ quả an toàn theo các tiêu chuẩn VietGAP, hữu cơ, các mô hình sản xuất trong nhà lưới, nhà màng, … Tăng cường công tác tuyên truyền, giới thiệu các mô hình đạt kết quả tốt, các tiến bộ kỹ thuật đã được khẳng định.

7. Chuyển đổi cơ cấu cây trồng trên đất trồng lúa

- Rà soát, đánh giá diện tích hồ đập và các vùng khác nếu không đủ nước tưới cho cả vụ sản xuất hoặc vùng sản xuất lúa không an toàn, hiệu quả kém để chuyển đổi sang trồng các cây có nhu cầu nước ít hơn như: Ngô, lạc, rau đậu các loại, các loại cây công nghiệp, cây ăn quả khác an toàn, hiệu quả hơn. Khuyến khích chuyển đổi cả 2 vụ để thuận lợi cho việc lựa chọn cây trồng thích hợp.

- Các địa phương căn cứ quy định tại Luật Trồng trọt và Nghị định 94/2019/NĐ-CP ngày 13/12/2019 để xây dựng phương án, kế hoạch chuyển đổi cơ cấu cây trồng trên đất trồng lúa của năm 2024 một cách hiệu quả, phù hợp với điều kiện thực tế ở địa phương và tổ chức chỉ đạo quyết liệt để triển khai có hiệu quả ngay từ đầu vụ Xuân 2024.

8. Liên kết sản xuất, tiêu thụ sản phẩm và cấp mã số vùng trồng

a. Liên kết sản xuất, tiêu thụ sản phẩm

- Các địa phương căn cứ vào các chính sách hiện hành cũng như trích ngân sách của địa phương để hỗ trợ, khuyến khích phát triển hợp tác, liên kết, giới thiệu sản phẩm, tích cực trong việc kêu gọi, tạo điều kiện thuận lợi cho các tổ chức, cá nhân vào liên kết sản xuất, tiêu thụ sản phẩm cho người dân.

- Nâng cao hiệu quả hoạt động của các HTX nông nghiệp kiểu mới. Duy trì các mô hình liên kết đã có; xây dựng các mô hình liên kết mới; Tăng cường công tác tuyên truyền, giới thiệu các mô hình liên kết sản xuất có hiệu quả để duy trì và nhân rộng.
- Chỉ đạo, hướng dẫn các tổ chức, cá nhân sử dụng thêm phương thức kinh doanh, bán hàng trên sàn thương mại điện tử nhằm giới thiệu, quảng bá, tiêu thụ các sản phẩm của địa phương nhằm thúc đẩy thực hiện chuyển đổi số trong nông nghiệp.

b. Cấp, quản lý mã số vùng trồng

- Thực hiện việc kiểm tra, giám sát đối với các mã số vùng trồng đã được cấp theo Quyết định số 3156/QĐ-BNN-TT ngày 19/8/2022 của Bộ trưởng Bộ Nông nghiệp và PTNT.

- Kiểm tra, thẩm định các tiêu chí theo quy định của các vùng trồng đề nghị cấp mới. Tập huấn, tuyên truyền cho cán bộ chuyên môn cấp huyện, xã; các tổ chức, cá nhân trong việc xây dựng, thiết lập vùng trồng theo quy định.

9. Công tác quản lý chất lượng vật tư nông nghiệp

- Tăng cường hơn nữa công tác quản lý nhà nước, thanh kiểm tra và xử lý nghiêm các sai phạm trong sản xuất, kinh doanh giống cây trồng, phân bón, thuốc bảo vệ thực vật,... tại các địa phương theo đúng các quy định hiện hành của nhà nước. Đảm bảo hàng hoá phục vụ sản xuất, lưu thông trên thị trường có chất lượng tốt, giá cả hợp lý phục vụ kịp thời kế hoạch sản xuất đề ra.

- Các địa phương tổ chức quản lý vật tư nông nghiệp (giống, phân bón, thuốc BVTV,...) trên địa bàn mình theo đúng các quy định hiện hành của nhà nước.

10. Cơ chế chính sách

- Thực hiện đầy đủ các chính sách của Chính phủ và UBND tỉnh về hỗ trợ đầu tư phát triển nông nghiệp, nông thôn trên địa bàn tỉnh Nghệ An và các chính sách khác về hỗ trợ thiệt hại do thiên tai, dịch bệnh của UBND tỉnh.

- UBND các huyện, thành, thị cần chủ động trích ngân sách địa phương, khai thác tối đa mọi nguồn lực để thực hiện các chính sách của địa phương, hỗ trợ nông dân đầu tư phát triển sản xuất, mở rộng các mô hình có hiệu quả.